Wat zijn slijtvaste constructie kunststoffen?

Onder de groep slijtvaste constructie kunststoffen val­len een aantal kunststofmaterialen die getoetst worden naar de volgende maatstaven:

• grote slijtvastheid
• lage wrijvingsweerstand
• goede constructieve mechanische eigenschappen

Pas als een kunststof aan alle drie maatstaven voldoet, kan het gekwalificeerd worden met het predikaat "slijtvaste constructie-kunststof".

Slijtvastheid is een subjectief begrip. Wat voor de één slijtvast heet, kan de ánder beschouwen als enigszins slijtvast. De mate van slijtvastheid moet derhalve verge­leken worden met die van andere materialen. Daarbij moet echter praktisch te werk gegaan worden; het heeft geen zin b.v. platina met kurk te vergelijken; ver­gelijken is zinvol bij materialen die, op economische wijze en uit hoofde van klaarblijkelijke toepasbaarheid, in de werktuigbouw in aanmerking komen. Binnen de kunststoffen springen er een aantal soorten uit, die qua slijtvastheid vergeleken kunnen worden met metalen. Sommigen zijn gelijkwaardig, anderen zijn duidelijk slijtvaster dan metalen.

Slijtage is de ongewenste verandering van een materiaal-oppervlak door afscheiding van kleine materi­aaldeeltjes, ten gevolge van mechanische oorzaken. Alle materialen die door kontakt en beweging weer­stand ondervinden, zijn aan slijtage onderhevig. Draaien, wrijven, glijden, rollen en schuren zijn hiervan enkele voorbeelden. Slijtage veroorzaakt met name in de industrie veel economisch onaantrekkelijke werkon­derbrekingen. Machine-onderdelen, door slijtage onbruikbaar geworden, moeten worden hersteld of ver­vangen, met als gevolg kostenverhogende stagnatie in de produktie. Daarom is er gezocht naar materiaalsoor­ten die door hun grote slijtvastheid minder schade aan het produktieproces toebrengen. Om de eigenschap slijtvastheid in zijn verschillende gra­deringen vast te leggen zijn er diverse testen ontwikkeld die een verantwoorde keuze voor een be­paalde materiaalsoort vergemakkelijken.

Voor toepassing in de werktuigbouw is de wrijvings­weerstand essentieel. Er zijn kunststoffen (zoals Polypropeen) die redelijk slijtvast zijn, maar echter van­wege hoge weerstand als draaiend of glijdend onderdeel in de praktijk nauwelijks toegepast worden. Als grenswaarde houden we 0,5 aan. De kunststof, die voor kwalificatie in aanmerking wil ko­men moet goede eigenschappen hebben en wel dusdanig dat hij in de werktuigbouw toepasbaar is. In de context van bovengenoemde normen kunnen de volgende kunststofmaterialen gekwalificeerd worden als slijtvaste constructie-kunststoffen:

• Polyamide
• Polyacetaal
• Polyetheentereftalaat (Arnite)
• Hardweefsel
• Hoogmoleculair Polyetheen
• Polyurethaan